Een recensie van Toin Duijx op Facebook (18 januari 2025):
‘Als je vanuit de stad de rivier volgt ‘kom je vanzelf bij het huis van Vasha.
Met haar moestuin, de perenboom en de kippen. Op een dag hoort Vasha rollende donder in de verte.
Bomm Bomm Bomm. Is dat wel onweer?’
Als Vasha de was aan het ophangen is komt er uit de bergen een groep ‘stedelingen met koffers en tassen.’ Vluchtelingen voor het leger dat er aan komt. Ze zeggen dat Vasha met hen mee moet gaan,
maar ‘Wie zorgt er dan voor de vogels en de andere dieren? Nee, ik blijf hier.’
’s Avonds kan ze niet in slaap komen van het gedonder achter de bergen en
zingt ze:
‘oh bouw toch een muur om mijn huisje heen
van hout, van klei, van zand of steen
desnoods een wal van riet misschien
zodat de soldaten
zodat de soldaten
zodat de soldaten ons niet zien.
’ De volgende dag komt er een herder, Boris, met zijn geit en hij vraagt of ze bij haar kunnen slapen.
‘”Je geit wel,” zegt Vasha. “Alleen jij moet maar even met een matrasje op de grond.”’
’s Nachts komt het gedreun in de bergen steeds dichterbij.
En de volgende ochtend is er nog geen muur om het huisje.
Steeds meer mensen komen bij Vasha schuilen. Stef, de kunstenaar, wiens huis in brand is gestoken
en een meisje met een vogel dat haar ouders niet meer kan vinden.
Samen zingen ze het lied, maar er komt geen muur en Vasha dooft het vuur, want de rook zou ze kunnen verraden.
Bijzonder is dat men in het huis ondanks de oorlogsdreiging toch plezier probeert te maken.
Met muziek (viool en accordeon) en zang. Geen muur, maar wel komt er sneeuw,
veel sneeuw en het huisje is bijna niet meer te zien.
Op een dag marcheren de soldaten langs het huis, met veel herrie,
‘En dan klinkt het minder luid. Zachter en zachter. Verder en verder.‘
Een aangrijpend en ontroerend prentenboek over oorlog, schuilen bij elkaar en échte vriendschap.
Het verhaal is gebaseerd op een Russische vertelling die in 1971 door Bernadette (Watts, *1942)
al in een prentenboek is verteld. Daar is het een oud vrouwtje dat tot God bidt haar en haar vluchtelingen te beschermen tegen de naderende oorlog en haar bede op wonderbaarlijke wijze verhoord ziet.
Het boek is verschillende keren herdrukt en het verhaal werd in 2016 opgenomen
in de bundel ‘De Bernadette Watts collectie’, verschenen bij uitg. De Vier Windstreken met een voorwoord
van Eric Carle. Irina Filcer geeft een eigen, meer moderne interpretatie van het verhaal,
het religieuze aspect is verdwenen en het ‘vrouwtje’ is een dier, zoals alle personages in het verhaal.
Erg mooi is de herhaling die in het verhaal zit als er zich weer vluchtelingen melden en ze samen het lied zingen.
Die muur waar ze op hopen komt er uiteindelijk doordat ze volledig ingesneeuwd en uit het zicht raken.
Dit wordt erg mooi in elkaar opvolgende spreads in beeld gebracht, vanaf een enkel sneeuwvlokje in de lucht,
tot een bijna totaal witte spread. Bij de daarop volgende spreads overheerst langzaam het zwart, de juiste
kleur die past bij het voorbijtrekkende leger. Het verhaal eindigt positief, als de sneeuw gesmolten is.
We zien het huisje in het groen en veel, heel veel klaprozen (de bloem die we direct associëren met
de grote Oorlog in Vlaanderen).
Een bijzonder geslaagd prentenboek met schitterende illustraties.
Volgens het colofon is de tekst zowel van Irina Filcer en Aart Kramer, en die laatste heeft ook de ‘legerbeelden’ vormgegeven. Samen hebben ze in 2020 de illustraties verzorgd bij een bijzonder boekje voor volwassenen ‘Wonderlijke Waarheden van Terschelling’ met tekst van Richard van der Veen, een uitgave van
Museum ’t Behouden Huys.
Irina Filcer ontving in 2023 de Boer Boris Premie, een initiatief van Ted van Lieshout en Philip Hopman,
de kunstenaars van de beroemde en zeer succesvolle Boris Boer boeken.
En ze hebben een scherpe neus voor talent, als we zien dat winnaars met schitterend werk komen na ontvangst
van de premie, die zeker als een stimulering voor de kunstenaars gezien kan worden.
In 2023 maakte Irina Filcer de illustraties bij het boek ‘Takkenhoofd’ van Inge Besaris (verschenen bij uitg. Lemniscaat). Met dit prentenboek laat Irina Filcer zien dat zij heel terecht de Boer Boris Premie heeft
ontvangen.
Neem eens een kijkje op haar website: https://irinafilcer.com/
We zullen in de toekomst zeker nog veel mooi werk van haar te zien krijgen.